Chiều tối (Mộ)

Xem: 462
Thảo luận: 0

I. TÌM HIỂU CHUNG

1. Tập thơ “Nhật kí trong tù”
a. Hoàn cảnh sáng tác: Tập thơ được sáng tác trong 13 tháng Bác bị bắt giam trong nhà lao Tưởng Giới Thạch
b. Giá trị
- Nội dung
+Lên án sự độc ác, tàn bạo của chính quyền Tưởng Giới Thạch
+Bức chân dung tự họa Hồ Chí Minh
- Nghệ thuật: kết hợp giữa cổ điển và hiện đại
2. Bài thơ “Chiều tối”
a. Hoàn cảnh sáng tác: được gợi cảm hứng trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo, cuối thu năm 1942
b. Xuất xứ: Là bài thơ số 31 trích trong tập thơ “Nhật kí trong tù”
c. Đề tài: buổi chiều – một đề tài quen thuộc trong thơ xưa
d. Bố cục
- Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên lúc chiều muộn
- Hai câu sau: Bức tranh cuộc sống sinh hoạt của con người
d. So sánh phiên âm và dịch thơ
- Câu 1: sát
- Câu 2: không dịch được chữ cô trong cô vân( chòm mây đơn lẻ), mạn mạn(trôi lững lờ, chậm chạp, có phần mệt mỏi) dịch trôi nhẹ chưa đúng
- Câu 3: nguyên tác không có chữ tối, bản dịch thừa chữ tối
- Câu 4: dịch thoát ý
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Hai câu đầu: Bức tranh thiên nhiên buổi chiều muộn
a. Bức tranh thiên nhiên
- Bút pháp: chấm phá
->Bút pháp đậm chất cổ điển của thi pháp phương Đông
- Thiên nhiên hiện lên với hai hình ảnh: cánh chim và chòm mây
->thi liệu quan thuộc trong thơ xưa để gợi cảnh buổi chiều
->Tạo màu sắc cổ điển cho hai câu đầu
- Điểm mới mẻ của Hồ Chí Minh trong việc sử dụng hai hình ảnh cánh chim và chòm mây
+Thơ xưa: cánh chim bay về vô tận, vô cùng, gợi chia lìa, phiêu bạt; được miêu tả ở trạng thái bên ngoài
+Cánh chim trong thơ Bác gần gũi, có phương hướng, có mục đích rõ ràng; được miêu tả ở trạng thái bên trong
+Chòm mây trong thơ xưa gợi quá khứ, vĩnh hằng
+Chòm mây trong thơ Bác làm cho bầu trời thêm cao; gợi sự tĩnh lặng
- Có sự tương đồng giữa thiên nhiên và hoàn cảnh người tù:
+ Cánh chim mệt mỏi sau một ngày kiếm ăn, người tù mệt mỏi sau một ngàychuyển lao
+Chòm mây lẻ loi trôi trên bầu trời như người tù đang lẻ loi, cô đơn nơi đất khách quê người.
=>Thiên nhiên hiện lên yên tĩnh, thoáng đãng nhưng đượm buồn
b. Vẻ đẹp tâm hồn nhà thơ
- Yêu thiên nhiên
- Phong thái ung dung, tự tại
à Chất thép ẩn đằng sau chất tình.
2. Hai câu cuối: Bức tranh cuộc sống sinh hoạt của con người
a. Cảnh sinh hoạt
- Hình ảnh con người: thiếu nữ xóm núi xay ngô tối -> hình ảnh đời thường, con người lao động, làm công việc bình thường
->Trung tâm của bức tranh và tạo nên nét hiện đại cho bài thơ
- Nghệ thuật: điệp liên hoàn(ma bao túc – bao túc ma)
+ Sự nhịp nhàng, liên tục của cối xay ngô
+ Sự cần mẫn, chăm chỉ của cô gái xay ngô
- Chữ hồng trong câu thơ cuối
+Sự vận động của thời gian: chiều->tối
+Sự vận động của thiên nhiên: âm u->ấm áp
+Sự vận động của tâm trạng người tù: buồn->vui
b. Tâm hồn nhà thơ
- Yêu cuộc sống
- Lạc quan, nhân hậu
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật:
- Thể thơ tứ tuyệt hàm súc
- Hình ảnh ước lệ tượng trưng
- Bút pháp chấm phá, tả cảnh ngụ tình
- Kết hợp giữa màu săc cổ điển và hiện đại
2. Nội dung: Bài thơ cho thấy tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà thơ chiến sĩ Hồ Chí Minh

Thông tin bài học