Vai trò, đặc điểm các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp

Xem: 9249
Thảo luận: 0

Bài 27- Địa lí 10:
I. Vai trò và đặc điểm của nông nghiệp
1. Vai trò
– Là một ngành sản xuất vật chất không thể thay thế được:
+ Cung cấp lương thực, thực phẩm.
+ Nguyên liệu cho công nghiệp.
+ Giải quyết việc làm.
+ Nguồn hàng xuất khẩu, thu ngoại tệ.
– Ở các nước đang phát triển, đông dân, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp là nhiệm vụ chiến lược hàng đầu vì cần đảm bảo lương thực người dân, tạo việc làm, thu nhập, khai thác tốt tài nguyên, tạo sự ổn định kinh tế, chính trị, xã hội…
2. Đặc điểm
a. Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế:
Cần phải duy trì và nâng cao độ phì cho đất, sử dụng hợp lí, tiết kiệm.
b. Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là cây trồng, vật nuôi:
Cần phải hiểu biết và tôn trọng quy luật sinh học.
c. Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ:
Cần phải xây dựng cơ cấu hợp lí, xen canh tăng vụ, đa dạng hóa sản xuất, phát triển các ngành dich vụ nông nghiệp.
Câu hỏi: Vì sao sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ, cách khắc phục như thế nào?
d. Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên vì đối tượng là cây trồng, vật nuôi.
e. Trong nền kinh tế hiện đại, nông nghiệp trở thành ngành sản xuất hàng hóa.
II. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp
1. Nhân tố tự nhiên
– Đất: Ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu, năng suất, phân bố cây trồng vật nuôi.
– Khí hậu, nước: Ảnh hưởng đến thời vụ, cơ cấu, khả năng xen canh tăng vụ, tính ổn định của sản xuất nông nghiệp.
Câu hỏi: Hãy cho ví dụ về ảnh hưởng của khí hậu tới hoạt động sản xuất nông nghiệp
– Sinh vật: Ảnh hưởng mức độ phong phú của giống cây trồng vật nuôi, khả năng cung cấp thức ăn cho chăn nuôi.
2. Nhân tố kinh tế – xã hội
– Dân cư, lao động ảnh hưởng đến cơ cấu, sự phân bố cây trồng, vật nuôi (là lực lượng lao động, tiêu thụ, quan trọng để phát triển nông nghiệp).
– Sở hữu ruộng đất: Ảnh hưởng đến đường lối phát triển, các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. Lấy ví dụ về việc thực hiện chính sách khoán đất ở Việt Nam đã làm tăng sản lượng và năng suất lúa gạo.
– Tiến bộ khoa học kĩ thuật: Ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng, sản lượng.
– Thị trường tiêu thụ: Ảnh hưởng đến giá cả, điều tiết sản xuất, hướng chuyên môn hóa. Lấy ví dụ về cây vải thiều ở Bắc Giang đã có nhiều chính sách để thu hút các thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt các thị trường khó tính dù chịu nhiều ảnh hưởng ủa dịch COVID-19.
Câu hỏi : Nghe bài hát “ Hát về cây lúa hôm nay” tìm những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố nông nghiệp.
III. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
1. Trang trại
– Hình thành và phát triển trong thời kì công nghiệp hóa thay thế kinh tế tiểu nông.
– Mục đích: Sản xuất hàng hóa.
– Cách tổ chức quản lí: chuyên môn hóa, thâm canh, ứng dụng khoa học kĩ thuật, thuê mướn nhân công lao động.
2. Vùng nông nghiệp
– Là hình thức cao nhất, là lãnh thổ nông nghiệp tương đối đồng nhất về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội.
-Mục đích: Hình thành vùng chuyên môn hóa nông nghiệp.
- Giới thiệu thêm vùng nông nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam: Phát triển các nông sản chất lượng, áp dụng công nghệ tiên tiến…
Câu hỏi vận dụng:

1.Tìm những sản phẩm từ ngành nong nghiệp trong bữa ăn của mình.

2.Tìm những nông sản ở địa phương đem lại giá trị kinh tế cao. Phân tích những nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố của nông sản đó.

Thông tin bài học

Bài 27 đã khái quát những đặc điểm chung nhất về nông nghiệp. Với cách thể hiện bằng video, bài học đã giúp cho học sinh hiểu thêm về ngành nông nghiệp đại cương, biết cách liên hệ với Việt Nam cũng như tại thực tiễn địa phương. Hình thức video sinh động, lôi cuốn, sử dụng nhiều tranh ảnh, bài hát, văn học... giúp thu hút học sinh. Ngoài ra, bài học còn tạo nhiều tình huống có vấn đề để học sinh kích thích hứng thú học tập, có thể tương tác, qua đó góp phần phát triển các năng lực và phẩm chất theo yêu cầu.