Khúc xạ ánh sáng

Xem: 258
Tải về: 9
Thảo luận: 1

I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Thiết kế được phương án TN khảo sát hiện tượng khúc xạ ánh sáng
- Phát biểu được định luật khúc xạ ánh sáng và viết được hệ thức của định luật này.
- Nêu được chiết suất tuyệt đối, chiết suất tỉ đối là gì.
- Vận dụng kiến thức giải một số bài tập về khúc xạ ánh sáng.

2. Về năng lực

* Năng lực chung
- Năng lực tự học và nghiên cứu tài liệu.
- Năng lực trình bày và trao đổi thông tin.
- Năng lực nêu và giải quyết vấn đề.
- Năng lực hoạt động nhóm.
* Năng lực đặc thù môn học
- Quan sát, bố trí, dự đoán kết quả từ thí nghiệm.
- Giải thích được một số hiện tượng trong thực tế dựa vào định luật khúc xạ ánh sáng.

3. Về phẩm chất

- Có thái độ hứng thú trong học tập.
- Có ý thức tìm hiểu và liên hệ các hiện tượng thực tế liên quan.
- Có tác phong làm việc của nhà khoa học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

Chuẩn bị của GV

Bài giảng điện tử, thí nghiệm mô phỏng hiện tượng khúc xạ ánh sáng, hình ảnh về hiện tượng khúc xạ ánh sáng.

Chuẩn bị của HS

- Vở ghi bài, bút viết, máy tính Casio.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC E – LEARNING
A. Hoạt động: Mở đầu

STT

Nội dung hoạt động

Minh họa

Slide 2

a) Mục đích:
- Giáo viên giới thiệu vào bài.

Nội dung:

Học sinh tiếp nhận vấn đề từ giáo viên.

Sản phẩm:

Học sinh nhớ lại kiến thức khúc xạ ánh sáng đã học ở lớp 9.

Cách thực hiện:

Giáo viên quay video giới thiệu vào bài: Ở lớp 9, các em đã tìm hiểu hiện tượng khúc xạ ánh sáng về mặt định tính. Trong bài học này, ta sẽ khảo sát đầy đủ hơn hiện tượng này về mặt định lượng.

'&rgb(0, 3, 9);Application

Description automatically generated&rgb(0, 3, 9);'

B. Hoạt động: Hình thành kiến thức mới
1. Hoạt động 1: Khảo sát định lượng hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Xây dựng định luật khúc xạ ánh sáng.

STT

Nội dung hoạt động

Minh họa

Slide 13, 14, 15, 16, 17

a. Mục tiêu:
- Thiết kế được phương án TN khảo sát hiện tượng khúc xạ ánh sáng
- Phát biểu được định nghĩa hiện tượng khúc xạ ánh sáng
- Xây dựng định luật khúc xạ ánh sáng
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo viên
c. Sản phẩm:
Sự khúc xạ ánh sáng
a. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của các tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau.
b. Định luật khúc xạ ánh sáng
wTia khúc xạ nằm trong mặt phẵng tới (tạo bởi tia tới và pháp tuyến) và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới.
wVới hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin góc tới (sini) và sin góc khúc xạ (sinr) luôn luôn không đổi:

= hằng số
d. Tổ chức thực hiện:

Bước thực hiện	Nội dung các bước
Bước 1	- GV cho HS quan sát hình ảnh về hiện tượng khúc xạ ánh sáng, định nghĩa hiện tượng khúc xạ ánh sáng. - Giới thiệu các khái niệm cơ bản của hiện tượng khúc xạ ánh sáng
Bước 2	- GV giao nhiệm vụ: yêu cầu HS quan sát thí nghiệm mô phỏng khúc xạ ánh sáng. - HS thực hiện nhiệm vụ theo nhóm. - GV quan sát và lựa chọn hai nhóm: chính xác nhất, sai sót nhiều nhất, để trình bày trước lớp. - HS các nhóm khác thảo luận, nhận xét, bổ sung và sữa lỗi về câu trả lời của nhóm đại diện.
Bước 3	- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Tổng kết nội dung kiến thức chính cần nắm: Từ kết quả TN trên, và nhiều thí nghiệm khác, đều thu được kết quả sau đây, gọi là định luật khúc xạ ánh sáng.

2. Hoạt động 2: Tìm hiểu về chiết suất tuyệt đối, chiết suất tỉ đối, tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng

STT

Nội dung hoạt động

Minh họa

Slide 18, 19, 20

a. Mục tiêu:
- Tìm hiểu về chiết suất tuyệt đối, chiết suất tỉ đối, tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo viên
c. Sản phẩm:
Chiết suất của môi trường
a. Chiết suất tỉ đối
Tỉ số không đổi

trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối n₂₁ của môi trường 2 (chứa tia khúc xạ) đối với môi trường 1 (chứa tia tới):

= n₂₁
b. Chiết suất tuyệt đối
- Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
- Mối liên hệ giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuyệt đối: n₂₁ =

.
wCông thức của định luật khúc xạ có thể viết dưới dạng đối xứng: n₁sini = n₂sinr.
d. Tổ chức thực hiện:

Bước thực hiện	Nội dung các bước
Bước 1	Tỉ số không đổi trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối n₂₁ của môi trường 2 (chứa tia khúc xạ) đối với môi trường 1 (chứa tia tới): = n₂₁ Từ kiến thức toán học thực hiện câu hỏi quiz.
Bước 2	Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không. Chiết suất của môi trường không khí gần như bằng 1. Mối liên hệ giữa chiết suất tỉ đối và chiết suất tuyệt đối: n₂₁ = . Công thức của định luật khúc xạ có thể viết dưới dạng đối xứng: n₁sini = n₂sinr.
Bước 3	- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Tổng kết nội dung kiến thức chính cần nắm.

3. Hoạt động 3: Tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng

STT

Nội dung hoạt động

Minh họa

Slide 21

a. Mục tiêu:
Tìm hiểu về tính thuận nghịch của sự truyền ánh sáng.
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm hoàn thành yêu cầu dựa trên gợi ý của giáo viên
c. Sản phẩm: Nguyên lí thuận nghịch của sự truyền ánh sáng.
d. Tổ chức thực hiện:

Bước thực hiện	Nội dung các bước
Bước 1	Giáo viên: Hình ánh thí nghiệm minh họa nguyên lí thuận nghịch.
Bước 2	Học sinh quan sát, thảo luận nhóm phát biểu nguyên lí thuận nghịch.
Bước 3	- GV đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Tổng kết nội dung kiến thức chính cần nắm.

Hoạt động 4: Củng cố

STT

Nội dung hoạt động

Minh họa

Slide 22

a. Mục tiêu:
Giúp học sinh củng cố và khắc sâu nội dung kiến thức bài học.
b. Nội dung: Vận dụng kiến thức bài học để đưa ra đáp án.
c. Sản phẩm: Học sinh đưa ra đáp án dựa vào kiến thức bài học.
d. Tổ chức thực hiện:

Bước thực hiện	Nội dung các bước
Bước 1	Giáo viên sử dụng quiz.
Bước 2	Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập.
Bước 3	- Học sinh xem câu trả lời.

Hoạt động 5: Vận dụng

STT

Nội dung

Minh họa

Slide 27

a. Mục tiêu:
- Giúp học sinh tự vận dụng, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với cộng đồng. Tùy theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau.
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ ở nhà theo nhóm hoặc cá nhân thông qua mã QR.
c. Sản phẩm: Nộp bài làm trên Microsoft Form.
d. Tổ chức thực hiện:

Nội dung