THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA (TIẾT 1)

1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa

a. Tính chất nhiệt đới
- Biểu hiện:
+ Nhiệt độ trung bình năm >20oC
+ Tổng nhiệt hoạt động: 8000-10000oC
+ Tổng bức xạ lớn. Cán cân bức xạ dương quanh năm.
+ Số giờ nắng nhiều: 1400-3000 giờ/năm
- Nguyên nhân: Nằm trong vùng nội chí tuyến, có góc nhập xạ lớn, 2 lần Mặt Trời lên thiên đỉnh nên nhận được lượng bức xạ lớn, nền nhiệt cao.
b. Tính chất ẩm
- Biểu hiện: 
+ Lượng mưa lớn: 1500-2000 mm/năm.
+ Phân bố mưa không đều.
+ Mưa chủ yếu vào mùa hạ.
+ Độ ẩm không khí lớn trên 80%. Cân bằng ẩm dương.
- Nguyên nhân: 
+ Giáp biển Đông.
+ Tác động của gió mùa
+ Hướng địa hình đón gió.
c. Gió mùa
* Gió mùa
- Gió mùa mùa Đông:
+ Nguồn gốc: Áp cao Xibia
+ Thời gian: Tháng 11 đến tháng 4 năm sau
+ Hướng: Đông bắc
+ Phạm vi: Từ Bạch Mã trở ra Bắc
+ Tính chất: Đầu mùa đông lạnh, khô; Cuối mùa đông lạnh, ẩm.
+ Hệ quả: Tạo nên một mùa đông lạnh kéo dài 2-3 tháng ở miền Bắc.
- Gió mùa mùa hạ:
+ Nguồn gốc: Nửa đầu mùa hạ: Bắc Ấn Độ Dương; nửa sau mùa hạ: Áp cao Cận Chí tuyến Nam bán cầu.
+ Thời gian: Tháng 5 đến tháng 10
+ Hướng: Tây Nam (Miền Bắc có gió Đông Nam)
+ Phạm vi: Cả nước
+ Tính chất: Nóng, ẩm
+ Hệ quả: Đầu mùa hạ gây mưa cho Nam Bộ và Tây Nguyên; gây khô nóng cho ven biển Trung Bộ và nam Tây Bắc. Cuối mùa hạ cùng với dải hội tụ nhiệt đới gây mưa cho cả 2 miền Nam, Bắc và gây mưa vào tháng 9 cho Trung Bộ.
* Gió Tín Phong Bắc bán cầu:
- Nguồn gốc: Áp cao Cận Chí tuyến Bắc
- Hướng: Đông bắc
- Thời gian: Quanh năm
- Hoạt động: Xen kẽ với gió mùa
* Sự phân mùa khí hậu
- Miền Bắc: Có mùa đông lạnh, ít mưa; Mùa hạ nóng, ẩm, mưa nhiều.
- Miền Nam: Có 2 mùa mưa và khô rõ rệt.
- Trung Bộ: Có sự đối lập về mùa mưa và mùa khô giữa Tây Nguyên và ven biển Trung Trung Bộ.