Nhưng nó phải bằng hai mày

Xem: 347
Thảo luận: 0

NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
Chương trình Ngữ văn, Lớp 10 (Cơ bản)
Tiết PPCT: 18
¶Mục tiêu cầu đạt
Về kiến thức
- Hiểu được những đặc trưng cơ bản của truyện cười trào phúng.
- Hiểu được nội dung và nghệ thuật của truyện Nhưng nó phải bằng hai mày.
Về năng lực
- Phân tích được các tình huống gây cười.
- Khái quát, rút ra được ý nghĩa và những bài học mà tác giả dân gian gửi gắm.
- Tự chủ và tự học văn bản truyện cười.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo khi đọc hiểu văn bản truyện cười.
Về phẩm chất
Hình thành phẩm chất nhân ái, trung thực, trách nhiệm.
¶Nội dung bài học
I. Tìm hiểu chung
1. Khái niệm truyện cười
Truyện cười là tác phẩm tự sự dân gian ngắn, có kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất ngờ, kể về những sự việc xấu, trái tự nhiên trong cuộc sống, có tác dụng gây cười, nhằm mục đích giải trí, phê phán.
2. Phân loại truyện cười
- Truyện cười khôi hài.
- Truyện cười trào phúng.
3. Đặc trưng của truyện cười trào phúng
- Nhân vật chính của truyện chính là đối tượng gây cười.
- Truyện có kết cấu chặt chẽ, kết thúc bất ngờ.
- Ngôn ngữ truyện cười trào phúng giản dị và tinh tế.
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Nội dung
1.1. Quan hệ giữa Cải và thầy lí
Quan hệ giữa lí trưởng và nông dân, giữa người đi kiện và người xử kiện.
→ Kết quả xử kiện sẽ công bằng.
Quan hệ giữa người đút tiền và người nhận tiền đút lót.
→ Kết quả xử kiện sẽ không còn giữ được sự công bằng.
Tác dụng của việc chỉ ra mối quan hệ: gợi sự tò mò cho người đọc, tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện.
1.2. Lời nói và hành động của Cải và thầy lí
- Lời nói và hành động của Cải
+ Hành động: vội xòe năm ngón tay
+ Ngôn ngữ: “Xin xét ại, lẽ phải thuộc về con mà”
→ Năm ngón tay biểu trưng cho năm đồng chè lá mà Cải đã lót cho thầy lí.
- Lời nói và hành động của thầy lí
+ Hành động: xòe năm ngón tay trái úp lên năm ngón tay mặt
+ Lời nói: “Tao biết mày phải...nhưng nó lại phải...bằng hai mày!”
→ Lẽ phải được đo bằng tiền.
Ø Vạch trần lối xử kiện vì tiền của thầy lí.
2. Nghệ thuật
- Tạo tình huống gây cười.
- Kết hợp ngôn ngữ nói và ngôn ngữ cử chỉ.
- Thủ pháp chơi chữ: phải là từ mang nhiều nghĩa; từ chỉ tính chất kết hợp từ chỉ số lượng.
III. Ý nghĩa văn bản
- Truyện vạch trần bản chất tham nhũng của bọn quan lại trong xã hội ta thời xưa.
- Truyện còn thể hiện ước mơ của nhân dân lao động về công lí trong xã hội.

Thông tin bài học

Bài giảng video hướng dẫn học sinh học trực tuyến hoặc xem lại để học tập bài "Nhưng nó phải bằng hai mày".