Liên kết gen và hoán vị gen

Xem: 1724
Thảo luận: 0

I. LIÊN KẾT GEN
1. Thí nghiệm: (Đối tượng: Ruồi giấm).
Pt/c: ♀ Xám, dài     x   ♂ Đen, cụt.
F₁:         100% Xám, dài
Lai phân tích ruồi ♂ F1
P_a: ♂ F₁ xám, dài x ♀ Cái đen, cụt
F_a:       1Xám, dài: 1Đen, cụt
2. Nhận xét và giải thích
- Pt/c   ® F1 : 100% xám, dài → tính trạng thân xám là trội so với thân đen, cánh dài là trội so với cánh cụt.
- Khác với phép lai phân tích trong phân li độc lập của Menđen
- Fa cho 2 tổ hợp với tỉ lệ 1:1
- Ruồi cái thân đen, cánh cụt là tính trạng lặn nên cho 1 loại giao tử
- Ruồi đực thân xám, cánh dài dị hợp 2 cặp gen cho 2 loại giao tử
à Hai gen này cùng nằm trên 1 NST và di truyền cùng nhau
* Cơ sở tế bào học - Sơ đồ lai:
- Các gen qui định các tính trạng khác nhau ( màu thân, dạng cánh) cùng nằm trên 1 NST và di truyền cùng nhau.
Pt/c: ♀Xám, dài ABAB

x ♂ Đen, cụt abab

Gp AB ab
F₁: ABab

100% Xám, dài
P_a: ♂ F₁ xám, dài ABab

x ♀ Cái đen, cụt abab

Gpa ½ AB, ½ ab ab
F_a: 1Xám, dài ABab

: 1Đen, cụt abab

3. Kết luận:
- Liên kết gen là hiện tựong các gen trên cùng 1 NST di truyền cùng nhau.
- Các gen nằm trên một NST tạo thành một nhóm gen liên kết.
- Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài bằng số NST trong bộ đơn bội (n) của loài đó
I. LIÊN KẾT GEN
1. Thí nghiệm: (Đối tượng: Ruồi giấm).
Pt/c: ♀ Xám, dài     x   ♂ Đen, cụt.
F₁:         100% Xám, dài
Lai phân tích ruồi ♂ F1
P_a: ♂ F₁ xám, dài x ♀ Cái đen, cụt
F_a:       1Xám, dài: 1Đen, cụt
2. Nhận xét và giải thích
- Pt/c   ® F1 : 100% xám, dài → tính trạng thân xám là trội so với thân đen, cánh dài là trội so với cánh cụt.
- Khác với phép lai phân tích trong phân li độc lập của Menđen
- Fa cho 2 tổ hợp với tỉ lệ 1:1
- Ruồi cái thân đen, cánh cụt là tính trạng lặn nên cho 1 loại giao tử
- Ruồi đực thân xám, cánh dài dị hợp 2 cặp gen cho 2 loại giao tử
à Hai gen này cùng nằm trên 1 NST và di truyền cùng nhau
* Cơ sở tế bào học - Sơ đồ lai:
- Các gen qui định các tính trạng khác nhau ( màu thân, dạng cánh) cùng nằm trên 1 NST và di truyền cùng nhau.
Pt/c: ♀Xám, dài ABAB

x ♂ Đen, cụt abab

Gp AB ab
F₁: ABab

100% Xám, dài
P_a: ♂ F₁ xám, dài ABab

x ♀ Cái đen, cụt abab

Gpa ½ AB, ½ ab ab
F_a: 1Xám, dài ABab

: 1Đen, cụt abab

x ♂ Đen, cụt abab

Gp AB ab
F₁: ABab

100% Xám, dài
P_a: ♂ F₁ xám, dài ABab

x ♀ Cái đen, cụt abab

Gpa ½ AB, ½ ab ab
F_a: 1Xám, dài ABab

: 1Đen, cụt abab

3. Kết luận:
- Liên kết gen là hiện tựong các gen trên cùng 1 NST di truyền cùng nhau.
- Các gen nằm trên một NST tạo thành một nhóm gen liên kết.
- Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài bằng số NST trong bộ đơn bội (n) của loài đó
II. HOÁN VỊ GEN.
1. Thí nghiệm của Moocgan và hiện tượng hoán vị gen.
Pt/c: ♀Xám, dài x ♂ Đen, cụt.
F₁: 100% Xám, dài
Lai phân tích con ruồi ♀ F1
P_a: ♀F₁ xám, dài x ♂Đực đen, cụt
F_a: 0,451 xám, dài: 0,451 đen, cụt: 0,085 xám, cụt: 0,085 đen, dài.
2. Nhận xét và giải thích
- 4 kiểu hình ở Fa được hình thành từ 4 tổ hợp giao tử.
- Ruồi ♂ mang tính trạng lặn nên khi giảm phân chỉ cho 1 loại giao tử ab
à Ruồi ♀ F1 khi giảm phân cho 4 loại giao tử: AB = ab = 0,415 Ab = aB = 0,085
à Ruồi cái xảy ra hiện tượng hoán vị gen
3. Cơ sở tế bào học
- Các gen trên cùng 1 cặp NST tương đồng có thể đổi chỗ cho nhau do sự trao đổi chéo giữa các crômatit gây nên hiện tượng hoán vị gen.
* Sơ đồ lai
Pt/c: ♀Xám, dài ABAB

x ♂ Đen, cụt abab

F₁: 100% ABab

Xám, dài
Lai phân tích con ruồi ♀ F1
P_a: ♀F₁ xám, dài ABab

x ♂Đực đen, cụt
F_a: 0,451 xám, dài ABab

: 0,451 đen, cụt abab

: 0,085 xám, cụt Abab

: 0,085 đen, dài aBab

* Tần số hoán vị:
- Là tỉ lệ % số cá thể có tái tổ hợp (% các giao tử mang gen hoán vị).
- Cách xác định:
+ Tần số HVG = Tổng tỉ lệ % các loại giao tử mang gen hoán vị.
+ Trong phép lai phân tích, tần số HVG được tính theo công thức:
f(%) ₌ Số cá thể có HVG x 100
Tổng số cá thể trong đời lai phân tích
- Tần số hoán vị gen không vượt quá 50%.
- Tần số hoán vị gen thể hiện lực liên kết và khoảng cách tương đối của các gen.
III. Ý NGHĨA CỦA HIỆN TƯỢNG LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN.
1. Ý nghĩa của liên kết gen
- Liên kết hoàn toàn hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
- Duy trì sự ổn định của loài.
- Trong chọn giống, có thể chọn được các tính trạng tốt luôn đi kèm nhau.
2. Ý nghĩa của hoán vị gen.
- Làm tăng sự xuất hiện biến dị tổ hợp.
- Thiết lập bản đồ gen có thể dự đoán trước trước tần số các tổ hợp gen mới trong các phép lai, có ý nghĩa trong chọn giống.
- Nhờ hoán vị gen à những gen quí nằm trên các NST khác nhau có thể tổ hợp lại với nhau thành nhóm gen liên kếtà có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hóa.

Thông tin bài học

Bài giảng elearning