I. Khái quát về điều hòa hoạt động gen
- Điều hòa hoạt động gen là điều hòa lượng sản phẩm do gen tạo ra, sao cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của tế bào.
- Sinh vật nhân sơ: chủ yếu điều hòa phiên mã
II. Điều hòa hoạt động gen ở sinh vật nhân sơ
1. Mô hình cấu trúc của operon Lac
- Cấu trúc của operon Lac: 
+ Vùng P: (prototer) nơi ARN liên kết và khởi động quá trình phiên mã.
+ Vùng O (operator): nơi protein điều hòa có thể bám vào để ngăn cản quá trình phiên mã.
+ Gen Z, Y, A là nhóm gen cấu trúc có chức năng quy định tổng hợp enzim phân giải lactôzơ.
- Gen điều hòa (không thuộc cấu trúc của operon Lac): phiên mã, dịch mã để tổng hợp protein ức chế tham gia vào điều hòa hoạt động của operon Lac
2. Sự điều hòa hoạt động của operon Lac
- Khi môi trường không có Lactôzơ:
 + Gen điều hòa quy định tổng hợp protein ức chế.
 + Protein này liên kết với vùng vận hành ngăn cản quá trình phiên mã làm cho gen cấu trúc không hoạt động.
- Khi môi trường có Lactôzơ:
 + Gen điều hòa quy định tổng hợp protein ức chế.
 + Một số phân tử Lactôzơ liên kết với protein ức chế làm biến đổi cấu hình không gian ba chiều, làm protein ức chế không thể liên kết với vùng vận hành
 + ARN polymera có thể liên kết với vùng khởi động, tiến hành phiên mã các gen cấu trúc.
 + Gen cấu trúc Z, Y, A được dịch mã tạo ra enzim phân giải đường Lactôzơ.